भूटानी पुनर्स्थापनाको संख्यामा आइओएम कहाँनेर चिप्लियो ?

”नेपालबाट पुनर्स्थापनाका लागि तेस्रो मुलुक जाने भूटानीको संख्या ४ मंसीर, २०७२ मा एक लाख पुगेको छ ।” त्यो दिन एक लाखभन्दा बढिको पुनर्स्थापना भइसकेको देखिन्छ । यो अन्तर केलाउने कोशिस गर्दा अरू देशमा पुनर्स्थापितको संख्या के हेर्नु ? अमेरिकाले मात्र ८५ प्रतिशतभन्दा बढीलाई स्वीकारेको छ ।
प्रश्न उठ्छ, भूटानी पुनर्स्थापनाको संख्यामा आइओएम (International Organization for Migration; IOM) कहाँनेर चिप्लिएको हुनसक्छ ?
किनभने अमेरिकी विदेश मन्त्रालय (State Department) को तथ्याङ्कअनुसार ४ मंसीर, २०७२ (सन् २०१५ नोभेम्बर २०) केही दिनअघिकै कुरा गर्ने हो भने सन् २०१५ अक्टोबर अन्तिमसम्म अमेरिकामा ८५ हजार २८ जना पुनर्स्थापित भइसक्नुभएको छ । आइओएमको समाचार भन्छ, ”अमेरिकाले ८४ हजार ८ सय १९ स्वीकारेको छ ।”
अमेरिकी विदेश मन्त्रालय र आइओएमको अंकमा २ सय ९ को मात्र अन्तर छ । ल, भनौं आइओएमले सन् २०१५ अक्टोबर अन्तिमको तथ्याङ्क ल्याउन सकेन सन् २०१५ सेप्टेम्बर अन्तिमको ल्यायो भन्दा पनि अक्टोबरमा ४ सय ८१ जना पुनर्स्थापित हुनुभएको हो । अनि आर्थिक वर्ष २०१४/१५ को अन्त्यमा ८४ हजार ५ सय ४७ पुनर्स्थापित हुनुभएको हो । अमेरिकाको आर्थिक वर्ष अक्टोबर १ मा शुरु भएर अर्को वर्षको सेप्टेम्बर ३१ मा सकिन्छ ।
आइओएमको समाचार अगाडी भन्छ, ”अमेरिकाबाहेक क्यानाडामा ६ हजार ५००, अष्ट्रेलियामा ५ हजार ५ सय ५४, न्यूजिल्याण्डमा १ हजार २, डेनमार्कमा ८ सय ७४, नर्वेमा ५ सय ६६, संयुक्त अधिराज्य (बेलायत) मा ३ सय ५८ र नेदरल्याण्डमा ३ सय २७ पुनर्स्थापित हुनुभएको छ ।”
यस हिसाबले आइओएमले ४ मंसीर, २०७२ (सन् २०१५ नोभेम्बर २०) का दिन भन्नुपर्दा पुनर्स्थापितको संख्या १ लाख २ सय ९ हुनुपर्थ्यो ।
अमेरिकामा आर्थिक वर्ष २०१४/१५ को संख्या  
आर्थिक वर्ष २०१४/१५ मा ५ हजार ७ सय ७५ भूटानी अमेरिका आउनुभयो । यस अवधिमा अगस्त २०१५ मा सबभन्दा बढी ९ सय २१ र कम्तिमा मे २०१५ मा शुन्य रहेको थियो । महिनापिच्छेको संख्याः
अक्टोबर २०१४ – ३७०
नोभेम्बर २०१४ – ५००
डिसेम्बर २०१४ – ४२९
जनवरी २०१५ – ३४२
फेब्रुअरी २०१५ – ४२७
मार्च २०१५ – ४५५
अप्रिल २०१५ – ३२६
मे २०१५ – ०
जून २०१५ – ६८९
जुलाई २०१५ – ७४९
अगस्त २०१५ – ९२१
सेप्टेम्बर २०१५ – ५६७
अमेरिकामा कुन वर्ष कति ?
भूटानीहरू सन् २००८ मार्चदेखि मानवीय सहायताका रूपमा उपलब्ध स्वेच्छिक पुनर्वास कार्यक्रमअन्तर्गत पश्चिमी देश पुनर्वास हुने क्रम शुरू भएको हो । सन् २००८ मा ५ हजार ३ सय २०, सन् २००९ मा १३ हजार ४ सय ३२, सन् २०१० मा १२ हजार ३ सय ६३, सन् २०११ मा १४ हजार ९ सय ९९, सन् २०१२ मा १५ हजार ७०, सन् २०१३ मा ९ हजार १ सय ३४, सन् २०१४ मा ८ हजार ४ सय ३४ र सन् २०१५ मा ५ हजार ७ सय ७५ भूटानी अमेरिकामा पुनर्स्थापित भइसक्नु भएको हो ।
शुरूका वर्षमा बढ्दो संख्या देखिए पनि सन् २०१४ पछि घट्दो देखिन्छ । पुनर्वास सन् २०१६ डिसेम्बरसम्म चल्नेछ ।
आखिर आइओएम कहाँ चुक्यो ?
यो कुनै गम्भीर त्रुटी होइन । कुरा बनाएर लेख्नै पर्ने विषय पनि होइन । झापाको बेलडाँगी– २ शरणार्थी शिविर सेक्टर– इ १ छाप्रो नम्बर– ८६ की देवीमाया थापा तेस्रो मुलुक पुनर्वासमा जाने एक लाखौं भनिएपछिको तथ्याङ्कमा आइओएम आँखा पुगेन । कार्यक्रमको तामझाममा लाग्यो । देवीमायालाई एक लाखौं भनेर सुगा रटाइ गरिरहँदा र उसको औपचारिकता निभाउने क्रममा दुरूस्त हुन नसकेको हुनुपर्छ,  आइओएमको तथ्याङ्क । आइओएम दुरूस्त नभए पनि तथ्याङ्क राख्न अमेरिकी विदेश मन्त्रालय पक्का दुरूस्त छ ।
सन्दर्भ-सामग्रीः
१. स्टेट डिपार्टमेन्ट
२. आइओएमको वेबसाइट
३. पावरप्वाइन्टमा एउटा प्रस्तुति